Algemene Beschouwingen Programmabegroting 2021

Algemene Beschouwingen Programmabegroting 2021

Inclusief meerjarenbegroting 2022 – 2021

Partij van de Arbeid Venray

Inleiding

In de aanbiedingsbrief schrijft u op pagina 6: “Als college bieden wij u hiermee met trots deze meerjarenbegroting aan.” Wij snappen dat wel, want u heeft tenslotte de begroting van 2021, en met enig kunst en vliegwerk ook de begroting 2024, sluitend weten te krijgen. Maar wat ons betreft had hier beter gepast “met enige bezorgdheid bieden wij u hiermee deze meerjarenbegroting aan ”. Bezorgdheid vooral over de toekomst. Die bezorgdheid is bij ons alleen maar groter geworden  nu we inmiddels in een tweede (gedeeltelijke) lockdown zitten.

Deze tweede lockdown zal zeker een groot effect op de arbeidsmarkt hebben. Het aantal werkelozen en bijstandsgerechtigden zal als gevolg van het Coronavirus toenemen en dat zorgt weer voor extra druk op de uitkeringen.

Zoals gezegd ziet het financiële meerjarenperspectief er verre van rooskleurig uit. Met de kennis van nu lukt het in 2022 en 2023 niet om de begroting sluitend te krijgen. Ook in Venray hebben we vooral  last van de tekorten binnen het Sociaal Domein en de te verwachten korting op het gemeentefonds. Dit heeft  in de begroting tot een structurele taakstelling van € 1,7 miljoen geleid. We mogen dat geen bezuiniging noemen, maar het is een taakstelling. Wij zijn wel benieuwd waar dat geld gevonden gaat worden.

De Partij van de Arbeid wil dat iedereen in Venray mee kan doen, ongeacht zijn of haar situatie. Het Coronavirus zorgt er op dit moment weer voor dat dat een moeilijke opgave is. Toch moeten wij daar voor gaan. We moeten in de komende tijd vooral aandacht hebben voor die mensen die uit beeld dreigen te raken.

Programma 1: Leven

Sociaal Domein

Tijdens de behandeling van de Jaarrapportage Sociaal Domein 2019 hebben wij al aangegeven dat wij ons ernstig zorgen maken over de stijgende kosten binnen het Sociaal Domein  en het toenemende beroep dat gedaan wordt op de voorzieningen. Op dit moment is dit nog vooral binnen Jeugd en Wmo, maar je hoeft niet bepaald een helderziende te zijn om te voorspellen dat de daling die we de laatste jaren bij de Participatie zagen, onder druk van de Coronacrisis, weer snel een stijgende lijn zal laten zien. Het beroep op uitkeringen, minimaregelingen en schuldhulpverlening zal waarschijnlijk fors toenemen. Dat heeft natuurlijk ook  een grote invloed op de beschikbare budgetten. Het helpt dan bepaald niet als Venray, als gevolg van de herverdeling van het gemeentefonds, ook nog eens minder middelen van het Rijk ter beschikking krijgt. Dat betekent dat we voor de komende jaren een flinke taakstelling voor de kiezen krijgen. Dat mogen we dan geen bezuiniging noemen, maar daar lijkt het wel verdacht veel op. De opmerking “dat we de zorg kunnen bieden aan die inwoners die het echt nodig hebben” suggereert  wat ons betreft dat er minder inwoners voor mogelijke zorg in aanmerking komen. Dat baart ons zorgen. Natuurlijk is er niets op tegen als er zoveel als mogelijk hulpvragen in de eigen omgeving worden opgelost, maar wij zijn  van mening dat we aan iedereen in Venray zorg moeten kunnen die dat nodig heeft.  

Inclusie

Eigenlijk zijn wij het er allemaal wel over eens dat iedereen in Venray mee moet kunnen doen en dat dat niet afhankelijk moet zijn van zijn of haar situatie. Over de lokale inclusie-agenda hebben we al vaker in Commissie en Raad gesproken. Er gebeurt van alles op dit gebied in Venray, maar een duidelijke inclusie-agenda missen we toch wel. Daarom heeft een werkgroep van de Raad voorgesteld om een extern bureau in te schakelen om tot een duidelijke inclusie-agenda voor Venray te komen. Inmiddels wordt er gewerkt aan een eenduidige opdrachtomschrijving. Dat zal er uiteindelijk toe moeten leiden dat de Raad (en ook de burger) helder in beeld heeft wat er in Venray wordt ondernomen om iedereen mee te laten doen.

 Schoon door de Poort 2022

Wij hebben er al eerder voor gepleit dat we besturen van gemeenschappelijke accommodaties na invoering van Schoon door de Poort  niet zo maar aan hun lot mogen overlaten. Als na 2022 de exploitatie van gemeenschapsaccommodaties voor rekening en verantwoording van de gebruikers komt, dan betekent dat, dat vaak goedwillende vrijwilligers verantwoordelijk worden voor  een pand van soms vele tonnen/miljoenen, met de daarbij behorende hoge exploitatielasten. Vorig jaar hebben wij daarom tijdens de begrotingsbehandeling een motie ingediend om in ieder geval, daar waar nodig, ambtelijke ondersteuning te bieden aan de penningmeesters van gemeenschapsaccommodaties. Die motie heeft het helaas niet gehaald.

Inmiddels zijn we ingehaald door de Coronacrisis en blijkt dat er wel degelijk een vangnet nodig is. Ook de besturen van dorpshuizen en wijkcentra hebben het tijdens deze crisis erg moeilijk om overeind te blijven en zij zullen de steun vanuit de gemeente vaak heel hard nodig hebben. Wij zijn er daarom ook tevreden over dat er gewerkt wordt aan een visie  op duurzame samenwerking met gemeenschapsaccommodaties en dat daarin de opgedane ervaringen  tijdens deze Coronacrisis worden meegenomen. Voor de Partij van de Arbeid is het wel duidelijk; Als gemeente zullen wij altijd op de een of andere manier een vinger aan de pols moeten houden.

Bibliotheek

Voor de Partij van de Arbeid is de bibliotheek een belangrijke voorziening. We willen geen uitholling van taken en liefst zelfs een uitbreiding van taken daar waar nodig. Deze week (week 43) konden we nog lezen dat kinderen steeds minder en steeds slechter lezen. De leesvaardigheid onder jongeren is fors afgenomen. Vandaar dat de Raad voor Cultuur er voor pleit om gemeenten te verplichten om een goede bieb op te tuigen.

De bibliotheek in Venray komt definitief in het voormalige AH-pand. Daarmee is de bieb verplaatst naar het kernwinkelgebied. De lang gekoesterde wens van het College is daarmee in vervulling gegaan. Ondertussen wordt er gewerkt aan het definitieve ontwerp voor de verbouwing/inrichting van het pand. D66 heeft hier tijdens de Commissievergadering Leven vragen over gesteld. De beantwoording van die vragen was voor ons niet echt bevredigend. Wij hadden ook al van andere bronnen vernomen dat de beschikbare ruimte toch anders wordt ingevuld dan wij tijdens de Raadsvergadering in mei, als scenario 1, hebben voorgelegd gekregen. Nu blijkt het definitief ontwerp nog niet vast te staan, maar wij willen wel alvast aangeven dat wij zeer kritisch naar het ontwerp zullen kijken. Wij blijven vinden dat de bibliotheek voldoende ruimte moet hebben om al haar taken (ook de nieuwe) naar behoren uit te kunnen voeren.

Museum

 Het is jammer dat er een onderzoek nodig is om naar mogelijkheden te zoeken voor een toekomstige samenwerking tussen de verschillende bewoners van “de Borggraaf”. De huidige situatie is verre van ideaal te noemen en dat is funest voor de samenwerking. Laten we hopen dat het onderzoek snel afgerond kan worden en dat alle partijen uiteindelijk weer met elkaar op een constructieve manier onder één dak kunnen blijven samenwerken. De synergie tussen de verschillende partijen zou juist een hele positieve uitwerking moeten hebben.

Herijken accommodatiebeleid

Tijdens de raadsvergadering van 17 september 2019 heeft de raad de uitgangspunten voor accommodatiebeleid vastgesteld. Inmiddels zijn we ruim een jaar verder en we lezen nu in de begroting dat we begin 2021 een voorstel kunnen verwachten. Wij nemen aan dat ook hier het Coronavirus voor enige vertraging heeft gezorgd en we gaan er van uit dat het voorstel m.b.t. het accommodatiebeleid in Q1 aan de raad wordt voorgelegd.

Vraag: Kan het college toezeggen dat het voorstel m.b.t. het accommodatiebeleid           

            in Q1 aan de raad wordt voorgelegd?

Subsidies 

In bijlage 6 van de begroting staat het overzicht van de subsidieplafonds voor 2021. Het totale subsidieplafond  is gestegen naar € 7.515.470,- (+ 635.889,-). Voor ons is onduidelijk waarom de verschillende mutaties hebben plaatsgevonden. Wij hebben dat ook niet uit de begroting zelf kunnen halen. Graag zouden wij bij volgende begroting een toelichting krijgen als subsidieplafonds wezenlijk veranderen.

Vraag: Kan het college toezeggen voortaan een toelichting te geven bij de subsidie- plafonds die wezenlijk veranderen?

We zitten vol spanning op de subsidiecriteria te wachten. Deze regels om subsidie te ontvangen worden uitgewerkt in het Besluit Nadere Regels Subsidies (BNRS). Voor verenigingen en stichtingen is m.n. het BNRS van groot belang. Daarin wordt tenslotte opgenomen waar men aan moet voldoen om voor subsidie in aanmerking te komen. Het is dus zaak om de subsidiecriteria zo snel als mogelijk in het BNRS uit te werken.

Onderwijshuisvesting      

Volgens ons richten we ons al een aantal jaren op het realiseren van nieuwe of vernieuwde huisvesting voor Focus (school voor speciaal basisonderwijs) en Spectrum (school voor speciaal onderwijs). Wij hopen dan ook oprecht dat 2021 het jaar wordt waarin de plannen ook daadwerkelijk uitgevoerd worden. Het heeft tenslotte al lang genoeg geduurd.

Ook bij de onderwijshuisvesting speelt de Coronacrisis weer een belangrijke rol. Bij alle scholen moet de ventilatie en de luchtkwaliteit op orde zijn.

Vraag: Hoe staat het met de luchtkwaliteit/ventilatie op de verschillende Venrayse Scholen?
                Moeten daar nog extra middelen voor worden vrijgemaakt?

BinckBank Tour

 Programma 2: Wonen

Sociale huurwoningen 

Het is goed de woningvoorraad zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij de behoeften van de inwoners van Venray. Dat stond ook al in de vorige begroting van 2019. Dat betekent dus dat we meer woningen zullen moeten bouwen in de sociale huursector en in het middensegment. Het op peil houden van het aantal sociale huurwoningen vinden wij niet voldoende. Er moet meer gebouwd worden, zodat de druk op de (sociale) huurmarkt minder wordt, en er een goede doorstroming mogelijk gemaakt wordt.

Wat vorig jaar gold, geldt nu nog steeds. Het blijft belangrijk dat er duurzaam en levensloopbestendig gebouwd wordt en dat de bestaande woningvoorraad zo goed als mogelijk toekomstbestendig gemaakt wordt.

Wij vinden het verder ook prima dat er, samen met Wonen Limburg en de dorpsraden, een traject wordt opgestart om een nieuwe woonbehoeftepeiling uit te zetten, gespecificeerd naar dorp/kern. Het lijkt ons goed als een mogelijke woonbehoefte in de dorpen gestaafd kan worden met onderliggende cijfers. Dan weten we tenminste waar we het over hebben.

 Huisvesting arbeidsmigranten

In de Regionale Woonvisie werd er nauwelijks tot geen aandacht besteed aan de huisvesting van arbeidsmigranten. Toch vormt die huisvesting nog steeds een groot probleem. Er zijn in onze gemeente gelukkig al  2 grootschalige initiatieven gerealiseerd en een derde initiatief, de Kafra-Tower, heeft inmiddels voorlopig groen licht gekregen. Het blijft ook in Venray belangrijk dat we blijven zoeken naar geschikte locaties voor arbeidsmigranten. Over het algemeen vinden we het in Venray niet zo moeilijk om aan te geven waarom een locatie niet geschikt zou zijn. Het tegenovergestelde aantonen lijkt veel moeilijker te zijn. En toch zullen we arbeidsmigranten goede huisvesting moeten bieden als we ze hier naar toe halen om te werken.

 Fietsen in het centrum

Gelukkig is aangekondigd dat het  fietsbeleid wordt geëvalueerd. Expliciet staat daar bij dat  hierin uiteraard ook de situatie in de Schoolstraat wordt meegenomen. Wij zijn er wel benieuwd naar hoe dat dan geëvalueerd gaat worden. Wij stellen voor om deze evaluatie breed op te zetten. Vraag daarbij vooral ook de gebruikers van de Schoolstraat om hun mening. Dan hebben we het over: voetgangers, gebruikers van een scootmobiel, fietsers, bevoorradingsverkeer enz. Het is in ieder geval belangrijk dat voor iedereen duidelijk wordt wat wel en wat niet mag in de Schoolstraat. Overigens blijven wij er van overtuigd dat de  realisering van een  “Derde Ring Venray” er ongetwijfeld voor zal zorgen dat er minder door het centrum gefietst wordt. Dat zal de overzichtelijkheid en veiligheid ten goede komen.

Huishoudelijk restafval

In de Commissie Wonen van 6 oktober hebben we voor de tweede keer de verbetervoorstellen voor het afvalbeheer besproken. Het is inmiddels wel duidelijk dat we in het verleden te ambitieuze doelstellingen hebben geformuleerd en die hebben we dan ook niet gehaald. Op 27 oktober wordt het voorstel m.b.t. de verbetervoorstellen  afvalbeheer hoogstwaarschijnlijk aangenomen. Wij vinden het wel jammer dat niet alle voorstellen in één keer kunnen worden ingevoerd, maar wij zitten nog aan contracten vast en er zal ook opnieuw aanbesteed moeten worden. Wij kunnen ons wel vinden in de plannen en aangezien in de plannen ook het wekelijks gratis ophalen van GFT+E staat opgenomen, kunnen wij ons zelfs vinden  in het afzien van de invoering van groenkorven! Wij blijven ons wel zorgen maken over een mogelijke vervuiling van het GFT+E-afval aangezien dit gratis wordt opgehaald. Evaluatiemomenten en eventuele steekproeven moeten maar duidelijk maken of onze zorgen terecht zijn.

Wij hechten er wel aan dat de nieuwe plannen goed gecommuniceerd worden naar de inwoners van Venray.

Toezicht en handhaving

Ook bij Toezicht en Handhaving zal in de komende maanden de invloed van het Coronavirus duidelijk merkbaar zijn. We zitten weer in een gedeeltelijke lockdown en in de Tweede Kamer is inmiddels al de Coronawet aangenomen. Als de Eerste Kamer dat ook doet, komt er weer heel wat op onze handhavers af. Zij zullen moeten toezien op het naleven van de besluiten die het kabinet neemt om het virus te bestrijden. Daarbij zullen veiligheid en gezondheid voorop staan. Dat zal zeker niet altijd gemakkelijk zijn, want je ziet nu al vaak dat mensen er na 7 maanden helemaal genoeg van hebben.

 Natuur, landschap en plattelandsontwikkeling

Het is langzaam maar zeker wel een grote tegenstelling waar we mee te maken krijgen. Aan de ene kant hebben we als gemeente de ambitie deel uit te maken van de gezondste regio van Nederland, en aan de andere kant zijn we niet bereid om daar ook consequenties aan te verbinden. Er worden in Venray nog steeds bestemmingsplannen gewijzigd waarbij uiteindelijk het aantal dieren wordt uitgebreid en er onder de streep nauwelijks iets veranderd aan de geurbelasting en aan de stikstofreductie. En als we het dan toch over de geurbelasting hebben; Tijdens de laatste raadsvergadering werd een bestemmingsplan goedgekeurd waarbij duidelijk was dat de locatie niet aan de geurnormen kon voldoen. Geen aanvaardbaar woon- en leefklimaat dus. En toch werd het goedgekeurd.  En om het maar voor eens en voor altijd duidelijk te maken gaf één van de voorstemmende fracties aan: ”Bouwen op de dorpen moet het winnen van de geur.” Een bijna historische uitspraak die ons, wat ons betreft,  als gemeente ook meteen diskwalificeert  om onderdeel uit te maken van de “gezondste regio van Nederland”.

.

Project Boeren en Buren Venray

In de begroting lezen we dat na oktober 2020 de resultaten worden verwerkt en er een gezamenlijke beoordeling volgt van het totale project (samenwerking, uitvoering, resultaten en leerpunten).

Vraag: Waar volgen dan de acties en of mogelijk beleid  n.a.v. de resultaten en leerpunten?

Het Schone Lucht Akkoord

 Op 21 januari 2020 hebben wij in de Commissie Wonen gesproken over Het Schone Lucht Akkoord. De wethouder had toen nog te weinig tijd gehad om op dit initiatief te reageren en hij zou er later nog op terug komen. Inmiddels is het half oktober en het enige wat  gehoord hebben is een ingekomen brief van Gezond Leefmilieu Venray met de vraag wanneer Venray dit akkoord gaat tekenen. Wij zijn in ieder geval benieuwd naar wanneer we het standpunt van het College hierover te horen krijgen.

Vraag: Wanneer krijgen we het standpunt van het College over Het Schone LuchtAkkoord te horen?
Wanneer kunnen we het bespreken?

Programma 3:  Werken

Economische ontwikkeling

Als het over het herontwikkelen of herinvullen van grote kavels gaat, hebben wij er al eerder voor gepleit om ook buiten de logistieke sector actief op zoek te gaan naar bedrijven. Wat Klaver 15 (De Spurkt) betreft zal dat volgens wethouder Loonen ook gebeuren. Volgens hem zal het uitgiftebeleid zijn dat er op dit industrieterrein  bedrijven gevestigd worden met een oppervlakte tussen 1 en 5 ha. Geen grote dozen dus. Een mooie toezegging van de wethouder waar wij hem graag aan zullen houden.

Centrumontwikkeling

In grote lijnen blijven wij instemmen met de centrumvisie. We hebben alleen een voorbehoud gemaakt voor het zuidelijke deel van de Bleek. We willen graag dat deel van de Bleek ook als winkelstraat behouden, vandaar dat wij hiervoor met andere partijen in de raadsvergadering van 22 september een amendement hebben ingediend.

Het blijft hard werken om van het centrum van Venray “compact, compleet en comfortabel” centrum te maken. Daarvoor hebben we gelukkig  de stimuleringsregeling Centrumvisie. Die regeling hebben we onlangs nog geëvalueerd.  Wij hebben tijdens die evaluatie een aantal vragen gesteld en opmerkingen geplaatst. Wij zullen het voorstel dat binnenkort weer naar de Commissie en Raad komt goed bekijken, maar in principe zijn wij er niet tegen om de subsidieregeling Stimuleringsregeling Centrumvisie voor drie jaar te verlengen.

De Brier

In de vorige begroting schetsten wij nog een somber beeld aangaande de ontwikkelingen op bedrijventerrein de Brier. Gelukkig is de situatie inmiddels duidelijk verbeterd.  Aan de Zuidsingel vestigen zich op dit moment 2 nieuwe bedrijven  en de ondernemersvereniging van De Brier heeft onlangs een plan op tafel gelegd waar ze zelf wel vertrouwen in lijken te hebben. Men wil het bedrijventerrein verdelen in een Zuidelijk deel dat als perifere detailhandelslocatie blijft bestaan en in een Noordelijk deel wat naar woongebied getransformeerd moeten worden. Daar tussenin komt dan een groene band (de groene As) te liggen. Natuurlijk is dit nog maar een eerste houtskoolschets, maar het plan heeft volgens ons wel potentie. Er zal wel gekeken moeten worden naar het aantal en het type huizen wat er gebouwd zou kunnen worden. Ook zal er nadrukkelijk gekeken moeten worden naar de ontsluiting van het gebied. En dan moet er nog oplossingen gevonden worden voor de brandweerkazerne, de ambulancepost en het aanwezige gasvulpunt. Maar zoals gezegd; Het plan heeft potentie.

Wij zijn overigens niet van mening dat de gemeente de initiatiefnemer van dit plan zou moeten zijn. Het initiatief moet volgens ons bij de ondernemersvereniging liggen. Het lijkt ons wel logisch dat de gemeente, wat ons betreft samen met de provincie, financieel bijdraagt aan deze herontwikkeling. Tenslotte heeft Venray daar uiteindelijk ook baat bij.

Regiomarketing

Vooralsnog sluiten de gemeente Venray en gemeente Peel & Maas niet bij Stichting Visit aan, maar sluiten naar verwachting aan bij Limburg Marketing. Ze willen wel  binnen enkele jaren alsnog  komen tot één promotie- en marketingorganisatie.

Vraag: Wat is de reden dat er niet meteen wordt samengewerkt? Gaat hiermee geen  kostbare tijd  verloren?

Parkeermogelijkheden vrachtwagens.

De provincie heeft aangegeven dit onderwerp weer vlot te willen trekken, maar daar is nog steeds geen actie op gevolgd.

Vraag: Hierbij is blijkbaar de provincie in de lead. Kan de gemeente daar niet zelf  actie op ondernemen?

Programma 4:  Besturen

Regionale samenwerking

 De Partij van de Arbeid ziet duidelijk het nut in van regionale samenwerking. Het is goed dat wij daar als gemeente actief in blijven investeren. Samenwerking levert vaak efficiëntievoordelen op, maar het betekent ook vaak dat je toch bereid moet zijn om een deel van je eigen autonomie in te leveren. Daarom moeten we wel kritisch blijven in de beoordeling of een mogelijke samenwerking voldoende meerwaarde voor Venray heeft. De meerwaarde moet wel opwegen tegen het inleveren van een stukje autonomie.

Energietransitie

De drie speerpunten van duurzaamheid zijn: energietransitie, klimaatadaptie en circulaire economie. M.n. op het gebied van de energietransitie lijken we geen stap verder te komen in Venray. Zo willen we bijvoorbeeld in 2030 energieneutraal zijn (met compensatie) en in 2050 zelfs volledig energieneutraal, maar het lukt ons maar niet om ruimte te vinden voor grootschalige duurzame opwekking van energie.  Daarnaast blijven we besluitvorming m.b.t. initiatieven op dit gebied maar voor ons uitschuiven. Door een Tender uit te schrijven hopen we er alsnog uit te komen. De vraag is echter of dat gaat lukken.

Vraag:  Lopende aanvragen (van voor de vaststelling van Kode) kunnen toch niet aan Kode getoetst worden?
Verwacht het College hierdoor nog juridisch in de problemen te komen?

 Belastingdruk

 De belastingdruk stijgt dit jaar voor de burgers van Venray met bijna  5%. Ook dit jaar is de grote boosdoener daarbij de onverwacht hoge stijging van de afvalstoffenheffing. Dit als gevolg van de hoge  verwerkingstarieven van de afvalstromen. Die tarieven blijken zo hoog te zijn, omdat onze afvalstroom te vaak voor 60 tot 80% vervuild blijken te zijn. Daar kunnen en moeten we wat aan doen. Het is te hopen dat de verbetervoorstellen voor het afvalbeheer er toe zullen leiden dat we voortaan “schone” afvalstromen kunnen aanbieden.

Tot slot     

We hebben tot nu een heel raar jaar 2020 achter de rug, waarin het Coronavirus alles overheerste. Dachten we aanvankelijk nog dat we met een beetje geluk voor de zomer van het virus af zouden zijn, nu weten we wel beter. We mogen blij zijn als het in maart eindelijk de goede kant op gaat. We zijn er dus helaas nog niet van af. Het is nog even doorbijten. Toen we het vorige jaar de nieuwe burgemeester heel veel succes wensten met zijn nieuwe uitdaging bedoelden we niet deze uitdaging! Laten we hopen dat burgemeester Winants het, ondanks alles, toch naar zijn zin heeft in Venray.  

Venray, 15 oktober 2021

Henk Bisschops
(Steun)fractie Partij van de Arbeid Venray