Algemene Beschouwingen Programmabegroting 2019 Muip 2020 – 2022

30 oktober 2018

Inleiding
In maart van dit jaar zijn de gemeenteraadsverkiezingen geweest. De verkiezingsdag zelf verliep helaas niet zonder strubbelingen. De einduitslag van die avond (nacht) bleek uiteindelijk niet de definitieve einduitslag te zijn en er volgde zelfs een hertel-ling. Daarna volgden de gesprekken en onderhandelingen om een coalitie te vormen.
Dat proces om tot een coalitie te komen hebben wij als prettig en ook als waardevol ervaren. Zoals al eerder gezegd beschouwen wij de nieuwe coalitie als een logische uitkomst van de verkiezingsuitslag.
Inmiddels is er een coalitieakkoord geschreven en aan de hand daarvan is het college-programma tot stand gekomen. Daarin zien we dat de partijen, en het college, aange-ven dat ze niet alleen willen werken aan een leefomgeving die sociaal en leefbaar is, maar vooral ook aan een leefomgeving die duurzaam, gezond en klimaatbestendig is. Dat spreekt ons natuurlijk erg aan.
De nieuwe opzet van de begrotingsbehandeling heeft ook zijn invloed op deze be-schouwingen. Wij kijken bij deze beschouwingen vooral naar de invloed die het colle-geprogramma heeft op de begroting van 2019. Aangezien er geen memorie van ant-woord komt, zullen we in deze beschouwingen geen vragen stellen aan het college.

Leven
In ons verkiezingsprogramma hebben we al aangegeven dat mensen bij de Partij van de Arbeid centraal staan. Goede zorg voor de gezondheid van mensen is onont-beerlijk voor hun welbevinden en voor een verbonden samenleving. Voor ons is het belangrijk dat iedereen mee kan doen en niet langs de zijlijn hoeft te blijven staan. Dat vinden we gelukkig ook terug in het collegeprogramma. Daarin staat dat een duurzame samenleving o.a. betekent dat “iedereen, inwoners en partners, naar vermogen meedoet en participeert.”

Sociaal Domein
In het coalitieakkoord staat bij het sociaal domein:” Ons financieel uitgangspunt is en blijft het bieden van adequate hulpverlening binnen de middelen die we van het Rijk daarvoor ontvangen.” Dit vinden we zo gelukkig niet terug in het collegeprogramma of in de begroting, maar wij maken ons toch wel zorgen over deze uitspraak van de coa-litiepartners. De Partij van de Arbeid heeft er geen moeite mee dat er gestreefd wordt om binnen de beschikbare middelen te blijven, maar wij zijn wel van mening dat, als het nodig is, er over aanvullende financiering moeten worden nagedacht. Het college-programma en de begroting geven niet voor niets aan dat: “Niemand aan de zijlijn hoeft te staan.” Wij vinden ook, dat alle burgers van Venray mee moeten kunnen doen!

Armoede onder kinderen
wij waren blij verrast toen we in het coalitieakkoord zagen staan dat de partners tot een Kindpakket willen komen. De coalitiepartners willen daarmee meer kinderen die in armoede leven bereiken. Prima wat ons betreft! In november 2016 kreeg de Partij van de Arbeid helaas niet voldoende steun om tot zo’n Kindpakket te komen. Blijkbaar was de tijd daar toen nog niet rijp voor. Hulde dus aan de coalitie dat zij dit nu wel omarmen. Voortschrijdend inzicht zal hier vast aan ten grondslag liggen. Helaas hebben wij het Kindpakket niet terug kunnen vinden in het Collegeprogramma of in de begroting 2019. Wij gaan er van uit dat het Kindpakket daarmee niet van de baan is en dat de coalitie zich aan haar eigen akkoord houdt.

Schoon door de poort 2017-2022
Het traject “Schoon door de poort” wordt verder doorgevoerd, maar tegelijkertijd wil de coalitie “ wel een vinger aan de pols houden”. Met name ook na de verzelfstandiging! Dat lijkt toch een zuivere tegenspraak te zijn. Is het nou niet juist de bedoeling van “Schoon door de poort” dat de besturen van gemeenschapsaccommodaties zelf de verantwoordelijkheid voor hun accommodatie gaan dragen? Over de mogelijke knelpunten hoeven we niet erg lang na te denken. Het grootste probleem zal zijn dat men de exploitatie op orde moet zien te krijgt. Dat zal, zeker met de huidige regels m.b.t. de paracommercie, erg moeilijk worden. Gemeenschappelijke accommodaties mogen niet concurreren met de plaatselijke horeca, terwijl zij juist voor minder draag-krachtige verenigingen, een aantrekkelijke locatie zijn. Daarnaast lijkt het ook steeds moeilijker te worden om vrijwilligers te vinden. De Partij van de Arbeid heeft er daar-om al in een eerder stadium voor gepleit om m.b.t. “Schoon door de poort” een pas op de plaats te maken. Met name om besturen van dorps- en wijkcentra de gelegenheid te geven om hun meerjarige exploitatie op orde te krijgen. Dat moet voor de verzelfstandiging gebeuren. Daarna zijn we er te laat mee.

Bibliotheek
Wat de bibliotheek betreft vinden wij het raar dat de eerste prioriteit lijkt te zijn om de bibliotheek naar het centrum te verhuizen. Wat ons betreft moet het overeind houden van de bibliotheek de belangrijkste prioriteit zijn. Daar moet vooral de energie in gestoken worden!
De bieb is voor ons een belangrijke ontmoetings- en leerplaats. Het is een voorziening die een bijdrage levert aan taal-, reken-, en digivaardigheden aan hen die dat nodig hebben. De bibliotheek heeft een belangrijk aandeel in de bestrijding van analfabetisme en laaggeletterdheid. Daarnaast kan iedereen bij de bieb ook voor veel informatie terecht. Voor de Partij van de Arbeid is de bibliotheek daarom een belangrijke voor-ziening die moet blijven. Wat ons betreft komt er dus geen uitholling van taken, maar worden bestaande taken blijvend ondersteund. Eventueel zouden de taken, waar nodig, nog kunnen worden uitgebreid.
Mocht het, op verzoek van de gemeente, toch tot een verhuizing komen, dan zijn wij van mening, dat wij ook zorg moeten dragen voor de te maken kosten die hiermee gepaard gaan. Wellicht zijn deze gedeeltelijk te halen uit het gereserveerde budget voor het maken van een “eigen” gemeentelijke visie voor de bibliotheek, want er ligt tenslotte al een duidelijk beleidsplan “Samen Sterk” van de bieb zelf. Misschien moe-ten we dat beleidsplan wel als uitgangspunt nemen.

The B
Een tegenstrijdigheid ook bij het verhaal rondom The B. Nadat nog maar pas de plan-nen van de jongeren door de raad zijn afgeschoten, bouwen we nu weer samen met de jongeren aan de toekomst van The B. Alsof er niet al een plan voor The B. lag. Dit plan is met professionele ondersteuning van Synthese en Cultura Venray tot stand gekomen. Zij pleiten er een jaar geleden al voor om “de volgende stap” te zetten. De raad van Venray heeft daar helaas geen waarde aan gehecht. In het collegeprogram-ma vinden we The B. op pagina 13 onder de kop “Faciliteren van het proces om te komen tot een voorstel en plan van aanpak voor doorontwikkeling van jongerencentra in Venray.” Daaronder staat dan met kleine letters vermeld: “inclusief The B.” Bij The B. is de nood hoog en daarom gaan we nu naar de doorontwikkeling van alle jonge-rencentra kijken. Geen maatwerk voor The B. dus. Wij hebben daardoor vooralsnog weinig vertrouwen in een goede afloop voor The B.

Zelfsturing
Het college wil zich in de komende vier jaar verder bekwamen in het omgaan met be-wonersinitiatieven. Dorpen en wijken moeten vanuit hun eigen visie en behoefte doe-len vaststellen en daar invulling aan geven. De inwoners van Venray moeten dus meer ruimte krijgen om hun plannen waar te maken. Wij missen daarbij wel dat, bij het betrekken van inwoners bij het reilen en zeilen van Venray, er ook aandacht besteed moet worden aan het managen van verwachtingen. Als dat niet gebeurt verliezen bur-gers snel het vertrouwen in de politiek als hun plannen onverhoopt niet kunnen wor-den waargemaakt.
Wij hebben in de begroting overigens niet terug kunnen vinden aan welke bedrag we moeten denken bij het in te stellen ontwikkelbudget “Vitale, zelfsturende gemeen-schappen”. Wij nemen aan dat het college daar al wel over heeft nagedacht.

Wonen

Sociale huurwoningen
Het is belangrijk dat er voor iedereen in Venray een kwalitatief goede en veilige plek is om te wonen. Het college zet in op vraaggericht, duurzaam, levensloopbestendig en divers bouwen. Daarbij wil het college het bestand van sociale huurwoningen op peil houden. Wat de Partij van de Arbeid betreft moet er dan nog wel eerst een inhaalslag gemaakt worden. Er zijn op dit moment gewoon niet voldoende sociale huurwoning op de markt. Hierover moeten afspraken worden gemaakt met de woningbouwcoöperaties.

Huisvesting arbeidsmigranten
Bij de huisvesting van arbeidsmigranten wordt er door de coalitie en het college gestreefd naar 1 à 2 grootschalige voorzieningen (100-250 personen). Voor het initiatief op de Hulst lijkt nu voldoende steun te zijn. Voorwaarden daarbij zijn wel, dat het be-heer goed geregeld is en dat het initiatief aan het SNF-keurmerk voldoet. Gezien de eerdere discussies over het onderwerp “huisvesting arbeidsmigranten” lijkt dit traject redelijk voorspoedig te verlopen. Geen tweede “Melkfabriek” dus. Wij hebben al vaker aangegeven dat wij geen bezwaar zien in grootschalige voorzieningen mits zij voldoen aan de bovenstaande voorwaarden.

AZC
Het AZC in Blitterswijck (het Roekenbosch) is dit jaar voortijdig gesloten. Inmiddels komen de berichten binnen dat het COA bezig is om meerdere AZC’s in Nederland te heropenen. Omdat het aantal asielaanvragen sinds de zomer licht is gestegen zijn er weer meer opvanglocaties nodig. Ook stromen statushouders minder snel door naar een eigen woning door krapte op de woningmarkt. Mocht er ook een verzoek tot her-opening bij Venray binnenkomen, dan willen wij dat daarover zo spoedig mogelijk met de belanghebbenden gecommuniceerd wordt.

Masterplan Brukske
Het wordt hoog tijd dat Fase 2 van het Masterplan Brukske van start kan gaan. Door-dat er hoger beroep is ingesteld bij de Raad van State ligt de realisatie van het winkel-centrum en de directe omgeving al geruime tijd stil. Dat is funest voor de voortgang van het Masterplan. Ook de ontsluiting vanaf de Henri Dunantstraat laat daardoor nog op zich wachten. Jammer dat het zo lang moet duren. Het is wel te hopen dat er in het komende jaar snel gestart kan worden met de werkzaamheden en dat deze niet onno-dig worden opgehouden.

Huishoudelijk restafval
De ambitie m.b.t. het produceren van restafval in Venray is hoog. Zo hoog zelfs dat wij al eerder hebben gewaarschuwd dat de beoogde doelstelling zeker niet gehaald zou worden. Nu moet een onderzoek naar de mogelijkheden voor een aangepast in-zamelsysteem zorgen voor een flinke ommezwaai, waarbij er een inhaalslag wordt gemaakt, zodat de doelen alsnog worden gehaald. Nu is er natuurlijk niets op tegen
om ambitieus te zijn, maar wij zouden toch graag zien dat er met enig realisme naar de doelstellingen werd gekeken!

Groenkorven
Terug van weggeweest lijkt ook de discussie over de bladkorven. Bij de herijking van het afvalbeleid wordt het herinvoeren van de bladkorven meegenomen. De bladkorven heten daar nu groenkorven, maar whats in a name? Wij zijn er in ieder geval tevre-den over dat er weer serieus naar gekeken wordt. Heeft onze actie om aan te tonen dat er wel degelijk burgers zijn die de blad(groen)korven terug willen toch blad afge-worpen!

Abri’s
In de gemeente Venray zijn, of worden, in totaal 17 Abri’s verwijderd. Helaas is daar geen overleg over gevoerd met de dorpsraden of met het dorpsradenoverleg. Het zijn met name ouderen, jongeren en mindervaliden die gebruik maken van de bus. Zij ma-ken dus ook gebruik van de abri’s. Met name in de herfst- en wintertijd is zo’n abri geen overbodige luxe. Wat de Partij van de Arbeid betreft mag het in stand houden van een abri niet slecht een financiële overweging zijn. Wij zouden graag zien dat abri’s, of een andere vorm van overkapping, teruggeplaatst worden op plaatsen waar ze verdwenen zijn en waar nog wel een bus stopt. Dit valt voor ons ook onder de noemer “verbeteren van het niveau van openbaar vervoer”. Wij zullen daarvoor een motie indienen.

Cameratoezicht
Het komt er dan eindelijk van. Er komt cameratoezicht bij afvalinzamelpunten. Al jaren is de rotzooi die gedumpt wordt bij de afvalinzamelpunten een doorn in het oog van velen. En ook al jaren wordt er geroepen om cameratoezicht. Wij zijn er echter helemaal niet van overtuigd dat door het inzetten van camera’s het afvalgedrag van enkelen zal veranderen. Waar wij bang voor zijn is dat het afval nu, buiten het zicht van de camera, in struiken en plantsoenen gedumpt wordt. Het betreft hier een pilot en we hopen maar dat de pilot aan zal tonen dat wij ongelijk hebben. Wij vrezen helaas het ergste.

Centrumontwikkeling
Inmiddels begint de politieke discussie over de centrumontwikkeling op gang te komen. Tot nu toe spitst de discussie zich vooral toe op de verplaatsing van de bibliotheek naar het voormalige AH-gebouw. Daarbij is haast geboden, want het gebouw moet blijkbaar voor het einde van 2018 gekocht zijn om nog in aanmerking te komen voor de provinciale subsidie van € 800.000,-. Al eerder (zie ook boven) heeft de Partij van de Arbeid gezegd, dat wij hier kritisch tegenover staan. Het heeft er nu alle schijn van dat die verplaatsing alleen maar ten doel heeft een grote lege plek in het kern-winkelgebied op te vullen. Daar willen wij niet aan meewerken. Het college zal ons moeten overtuigen dat een verplaatsing een duidelijke meerwaarde voor de biblio-theek heeft, en dat het bestuur van de bibliotheek een verhuizing naar dat pand ook ziet zitten.
Een ander punt van discussie blijft de komst van de 3e supermarkt naar het centrum van Venray. Er wordt op dit moment blijkbaar nog steeds gewerkt aan de verdere uit-werking van de 2 voorkeurslocaties. Het wordt tijd dat er duidelijkheid komt waar die 3e supermarkt komt.

Energiestrategie 2030
De ambitie van de gemeente is nog steeds.om in 2030 energieneutraal te zijn. Daar-voor zullen we alle zeilen moeten bijzetten. De tijd begint nu echt te dringen. Het is goed te lezen dat het college en de nieuwe coalitie met het opwekken van energie geen enkele vorm van alternatieve energieopwekking uitsluit. Daarbij is het wel be-langrijk dat er beleid komt op het gebied van grootschalige opwek. Het college geeft eigenlijk zelf al aan dat daarbij de ruimtelijke inpassing, de lokale betrokkenheid en participatie belangrijke onderwerpen zijn. Daarbij moet de communicatie met de in-woners van Venray zeker niet vergeten worden.

Werken

Economische ontwikkeling
In het coalitieakkoord stond al dat Venray “daarnaast op zoek gaat naar uitbreidings-mogelijkheden zodat we als Venray niet op slot raken”. Dat is verder in het college-programma vertaald naar “De mogelijkheid zekerstellen om nieuw bedrijventerrein in de gemeente Venray te ontwikkelen”. Dat begrijpen we niet zo goed. Dit staat vol-gens ons op gespannen voet met de afspraken die we met Venlo en Horst aan de Maas betreffende Brightlands Campus Greenport Venlo hebben gemaakt. Worden we nu een onbetrouwbare partner?
Als een van de randvoorwaarden voor het zijn van een aantrekkelijke vestigingsplaats wordt in deze begroting het hebben van voldoende en goed opgeleide arbeidskrachten genoemd. Dat lijkt wel een fors probleem te zijn. Op dit moment kunnen bedrijven in Venray al nauwelijks aan voldoende en goed opgeleid personeel komen. Bedrijven moeten het personeel ook nu al vaak van ver halen. De vraag is dan of je wel per sé moet proberen nieuwe bedrijven binnen te halen.

Mobiliteit en infrastructuur
Het aantal ongevallen met fietsers lag in Venray in 2015 hoger dan het landelijk gemiddelde. Blijkbaar zijn er sindsdien geen nieuwe gegevens meer bekend gemaakt, want in de begroting wordt nog steeds gewerkt met de cijfers van 2015. Voor fietsers is het, m.n. bij de rotondes, nog steeds gevaarlijk. Vooral nu er aan de Oostsingel en aan de Zuidsingel, i.v.m. werkzaamheden, gewijzigde verkeerssituaties zijn, is het voor het verkeer opletten geblazen. Het is daarom goed dat er qua infrastructuur een derde ring in Venray(fietsring) komt. Dat zal het voor de fietsers zeker makkelijker en veiliger maken. Daarnaast is het ook dringend noodzakelijk dat het fietsbeleid van het kernwinkelgebied geëvalueerd wordt. Het frustreert veel burgers dat het fietsen daar waar het verboden is ogenschijnlijke wordt gedoogd.

Natuur en platteland
Langzaam maar zeker komt de prioriteit Gezondheid steeds prominenter in beeld. Er wordt meer dan voorheen rekening gehouden met de volksgezondheid, het milieu en de natuur. Daarbij komt de gezondheid, zowel van mensen als van dieren, steeds meer centraal te staan. Dat is een goede ontwikkeling. De plannen van het college zien er op dit gebied goed uit. Uitgangspunt daarbij is “het waarborgen van kwaliteit van de fysieke leefomgeving”. Zo wordt “toezicht en handhaving veehouderij” geïnten-siveerd. Daarbij is er vooral aandacht voor het (juiste) gebruik van luchtwassers en wordt mestfraude tegengegaan. Daarnaast worden er metingen gedaan naar de lucht- en waterkwaliteit. Bij de nieuwe coalitie lijkt de gezondheid van mens en dier voldoen-de prioriteit te hebben.

Besturen

OZB
Na een jarenlange discussie hadden we het eindelijk voor elkaar dat de OZB maximaal met de inflatiecorrectie verhoogd werd De huidige coalitiepartijen hebben daarna in hun verkiezingsprogramma’s aangegeven dat hun uitgangspunt is, dat de OZB ook in de komende periode slechts met de inflatiecorrectie zal stijgen. Dit uitgangspunt vin-den we ook in het coalitieakkoord en in de begroting terug. Helaas heeft dit uitgangs-punt niet lang stand gehouden. In het kader van de duurzame energieopwekking wordt er namelijk een wijziging m.b.t. de heffing van gemeentelijke belastingen door-gevoerd. De zogenaamde vergroening van de gemeentelijke belastingen. Dit lijkt op het eerste gezicht een prima plan. Ook de Partij van de Arbeid is van mening dat we duurzame energieopwekking zoveel mogelijk moeten stimuleren.
Maar nu komt de truc. In totaal zal de OZB ook niet meer dan met de inflatiecorrectie stijgen. Het venijn zit hem namelijk daarin, dat de sympathieke korting op de OZB
moet worden opgebracht door de anderen OZB-plichtigen! Formeel stijgt daarmee de OZB inderdaad niet meer dan met de inflatiecorrectie. Het college houdt zich dus aan de afspraak, maar voor 85% van de huishoudens gaat daardoor de OZB wel met een extra 2,9% omhoog. Wij vragen ons af hoe het college en de coalitiepartners dit aan de burgers kunnen uitleggen.

Revolverend fonds
In het komende jaar zal er zeker discussie plaats gaan vinden over het instellen van een revolverend fonds. Het lijkt er op dat dit fonds niets anders is als een lening die door de gemeente wordt verstrekt en die vervolgens (waarschijnlijk met rente) moet worden afgelost. Wij begrijpen wel dat het college op deze manier initiatieven op het gebied van duurzaamheid wil stimuleren, maar de gemeente gaat daardoor steeds meer de rol van bank op zich nemen. Wij zijn daar niet voor. Bovendien is voor ons niet duidelijk welke financiële risico’s de gemeente daarmee loopt. Reden voor ons om dit kritisch te blijven volgen.

Tot slot
We staan eigenlijk nog steeds aan het begin van de nieuwe raadsperiode. Het college-programma is nu klaar en het is voor een groot deel verwerkt in de begroting. We kunnen nu dus eindelijk echt van start. Als het goed is wordt daarbij het uitgangspunt “Samen en transparant” nadrukkelijk toegepast. Dat moet, wat de Partij van de ar-beid betreft, ook voor de coalitie en de oppositie gelden. Zinnen als: “dat hebben we zo in de coalitie afgesproken” en “Dat hebben we in de coalitie besloten” dragen niet bij aan transparantie en aan samen werken. Dat moet beter kunnen!

Venray, 28 oktober 2018
Henk Bisschops
Fractie Partij van de Arbeid Venray
Met dank aan de leden van de steunfractie.