Algemene Beschouwingen Voorjaarsnota 2017

15 juni 2017, Algemene Beschouwingen Voorjaarsnota 2017 Muip 2018 – 2021
Partij van de Arbeid Venray met de volgende onderwerpen:
Kunstencentrum Jerusalem (KCJ) en Cultura Venray (CV),  Schoon door de poort 2017-2022, Sociaal domein, Bedrijfsverzamelgebouw charitatieve instellingen,
St. Annaterrein, Joutou, De Brier, Woonvisie, Duurzaam wonen, Blitterswijck: AZC, Duurzaamheid, natuur en landschap, platteland, Bezoekerscentrum Duitse militaire begraafplaats Ysselsteyn, OZB, Algemene reserve,  Buig-gelden en Projectleider I & A

Inleiding

Een van de fractievoorzitters zei onlangs “jammer dat het meerjarenperspectief voor  de komende periode (2018-2221) voor alle jaren positieve resultaten laat zien. Dat is niet spannend. Als de voorjaarsnota  niet sluitend is moeten er keuzes gemaakt worden en zijn de debatten daardoor ook spannender.”

Wij houden ook wel van een goed debat, maar wij hebben toch ook wel graag dat de voorjaarsnota en de begroting sluitend is. Daarbij blijven wij er wel steeds op hameren dat we wat minder voorzichtig zouden moeten begroten. Dat geluid dringt helaas nog niet echt door.

Met de werkgroep Burgercontacten hebben we dit jaar geprobeerd in een eerder stadium met burgers/belanghebbenden/organisatie in gesprek te gaan over actuele thema’s. Zo zijn er inmiddels een tweetal Ronde Tafel Gesprekken georganiseerd. Eentje over De Brier en eentje over BV-constructies en paracommercie. Het doel van die Ronde Tafelgesprekken  is m.n. om de raadsleden en commissieleden in de gelegenheid te stellen om eerder, en directer, informatie over een actueel thema op te halen bij burgers/belanghebbenden/de organisatie. Voor het najaar staat er nog een Ronde Tafel Gesprek over Energietransitie op het programma.

Kunstencentrum Jerusalem (KCJ) en Cultura Venray (CV)

De afbouw van het KCJ is inmiddels in volle gang. Het heeft even geduurd, maar nu ligt er dan toch een akkoord met de medewerkers m.b.t. de financiële afwikkeling.  De Partij van de Arbeid is van mening, dat de gemeente bij deze financiële afwikkeling nog steeds een groot risico loopt. Voor de uitvoering van het sociaal plan gaat men uit van 2 sporen.  Daarbij zijn percentages vastgelegd m.b.t. de mogelijkheid tot afkoop. Als uitgangspunt voor deze percentages dienen een aantal aannames om tot een “reële schatting” te komen. Uit de beantwoording in de commissie Leven bleek, dat deze schatting vooral gebaseerd is op “natte vinger werk”. Er is op geen enkele wijze navraag gedaan bij de medewerkers naar welk spoor hun voorkeur uit zou gaan. Dat zou wat ons betreft wel een reële schatting hebben kunnen opleveren, waarbij ook het mogelijk financiële risico beter in beeld zou zijn gekomen.

Vraag: 

• Is er inmiddels al meer duidelijkheid over het aantal medewerkers dat voor de afkoopregeling kiest?
• Zo ja, welke financiële consequenties heeft dit voor de gemeente?

Voor de Partij van de Arbeid is de  inhoudelijke borging van het kunst- en cultuuraanbod nog een grote zorg. De onderdelen Muziek in de Klas en het aanbod voor HaFa lijken de komende tijd wel intact te blijven, maar wij maken ons vooral zorgen om het resterende aanbod. Het afbouwtraject lijkt alleen maar gericht te zijn op het Van Werk Naar Werk traject, waarbij het in stand houden van het aanbod geen prioriteit lijkt te hebben. Het is maar zeer de vraag of Cultura Venray al in staat zal zijn  om de leemte die daardoor zal ontstaan op te vullen. Dat Cultura Venray de komende maanden de coördinatie van de verhuur, het beheer en de exploitatie van het gebouw van kunstencentrum Jerusalem op zich gaat nemen zal daarvoor zeker niet voldoende zijn. Dit is nadelig voor de docenten, nadelig voor de (potentiële) cursisten, en het is een aanslag op het Venrayse culturele leven.

Vraag:

• Is het kunst- en cultuuraanbod voor het komende cursusjaar geborgd?
• Welke rol speelt Cultura Venray bij het borgen van het cursusaanbod?

Schoon door de poort 2017-2022

Vanaf 2018 zijn de gebruikers van de Gemeenschapsaccommodaties zelf verantwoordelijk voor het op orde hebben van de exploitatie. Wij hebben bij de vorige voorjaarsnota en bij de begroting al aangegeven, dat wij ons daar grote zorgen over maken. Voor veel dorpshuizen en wijkcentra zal het principe van “zelf de broek ophouden” geen gemakkelijke opgave worden. Om de  exploitatie van hun accommodatie sluitend te krijgen zijn  besturen genoodzaakt om meer en meer op zoek te gaan  naar mogelijkheden voor verhuur van ruimtes,  en het organiseren van  activiteiten. En daar zit nou volgens ons het probleem. Zij worden daarin gehinderd doordat zij zich moeten houden aan de verordening op de paracommercie. Daardoor worden er aanzienlijke beperkingen opgelegd m.b.t. het organiseren van activiteiten. We hebben net de Ronde Tafel-bijeenkomst BV-constructies achter de rug. Daaruit bleek wel dat ook de gemeenschapsaccommodaties niet om een BV-constructie zitten te springen, maar dat dat misschien wel de enige oplossing is om in de toekomst het hoofd boven water te houden.

Vraag:

• Hebben inmiddels alle  Gemeenschapshuizen een goed businessplan bij de                              gemeente ingeleverd?
• Wat is de actuele stand van zaken m.b.t. Schoon door de Poort?                           
• Is het budget toereikend om alle accommodaties op orde te brengen?

Voor de Partij van de Arbeid blijft het belangrijk dat bewoners van een wijk of dorp een plek hebben waar men elkaar kan ontmoeten, en waar activiteiten van de verenigingen of stichtingen georganiseerd kunnen worden. “Schoon door de poort” moet een “kans” zijn voor de besturen van gemeenschapshuizen. Het mag onder geen beding een  “obstakel” worden.

Sociaal domein

Op het gebied van het Sociale Domein hebben we het financieel gezien goed gedaan in 2016. Er was nog veel onzeker, en de vraag was of het budget wel toereikend zou zijn. Gelukkig was het dat wel. We hebben in Venray zelfs € 2,4 mln. minder uitgegeven dan dat we vooraf gedacht hadden. Wij gaan er vooralsnog wel van uit dat dit niet ten koste van de dienstverlening is gegaan. Wij zijn het er mee eens dat het verstandig is om deze € 2,4 mln. te reserveren voor het sociale domein en dus over te hevelen naar 2018. Samen met de buffer van ongeveer € 0,8 mln. hebben we dan een substantieel bedrag achter de hand voor eventuele toekomstige tegenvallers.

Bedrijfsverzamelgebouw charitatieve instellingen

Tijdens de raadsvergadering van 8 november 2016 heeft de fractie van de SP samen met de fractie van de Partij van de Arbeid een motie ingediend waarin het college werd opgedragen om het particuliere initiatief om te komen tot samenwerking van de Voedselbank, de Kledingbank en de Speelgoedbank, daar waar dat wenselijk zou zijn, te ondersteunen. Deze motie werd met 23 voorstemmen en 2 tegenstemmen aangenomen. Nu ligt er bij deze voorjaarsnota een muip-aanvraag voor om als gemeente te investeren in de huisvesting van bovenstaande charitatieve doelen. De kosten daarvan zijn € 80.000,- structureel. Dat is een fors bedrag. Natuurlijk zijn wij blij dat het college zo voortvarend aan de slag is gegaan met de motie. Het lijkt er zelfs op dat het college hierin het voortouw heeft genomen.

Vraag:

• Heeft het college al een pand op het oog?
• Zo ja, is het bedrag van € 80.000,- de voor het pand gevraagde huur, of moet dit bedrag als een PM-post worden gelezen?
• Leverde de gemeente Venray bij genoemde charitatieve instellingen al een bijdrage in de huisvestingskosten?

St. Annaterrein

Met de komst van de Renschdaelgroep lijkt de ontwikkeling van het St. Annaterrein een stapje dichterbij. Op de euforie in de social media reageerde de Partij van de Arbeid met “eerst zien, dan geloven”. Nu de ontwikkeling van het terrein mogelijk in verschillende fases wordt aangepakt en er ruimer gekeken wordt naar mogelijke bestemmingen is het des te belangrijker oog en regie te houden op het grote geheel. We willen er ook voor waken dat aan het behoud van de karakteristieke onderlegger van het terrein (stuifduingebied, historische architectuur en groenstructuur) geen concessies worden gedaan. Wij verwachten van de initiatiefnemer een plan van aanpak waarbij helder wordt op welke wijze de raad betrokken blijft bij de ontwikkeling van het terrein als het gaat om thema’s van ruimtelijke ontwikkeling. Daarnaast vraagt de Partij van de Arbeid zorgvuldig om te gaan met de huidige gebruikers van het terrein. Daar waar het niet mogelijk is om activiteiten voort te zetten zoekt de gemeente actief naar alternatieve locaties.

Joutou

Bovenstaande geldt natuurlijk m.n. ook voor JouTou. Wij, en velen met ons, maken ons ernstig zorgen over de toekomst van JouTou. Wij hebben begrepen dat zij aan het einde van het jaar weg moeten van het St. Annaterrein. Die boodschap is hard aangekomen. Het zou geweldig zijn als zij alsnog kunnen blijven zitten waar zij zitten, maar als zij dan toch weg moeten vinden wij dat de gemeente een morele inspanningsverplichting heeft om voor Joutou actief op zoek te gaan naar een alternatieve locatie. Wij hebben tenslotte niet voor niets in de begroting 2017 € 150.000 voor dit initiatief vrijgemaakt. Het college was toen van mening dat het hier “om een bijzonder initiatief gaat dat uniek is in zijn soort en Venray landelijk en zelfs internationaal op de kaart zet”. De Partij van de Arbeid gaat er van uit dat het college in de tussenliggende tijd niet van mening is veranderd. Er is in het afgelopen jaar al vaker naar alternatieven gezocht, maar tot nu toe was dat zonder resultaat. JouTou moet nu snel zekerheid krijgen of en waar zij verder kunnen gaan. Dit initiatief mag niet verloren gaan!

Vraag:

• Is het college nog actief op zoek naar eventuele alternatieve locaties voor JouTou?

De Brier

De ondernemersvereniging van de Brier vraagt terecht aandacht voor de ontwikkeling van het gebied. Met name het noord-oostelijk gedeelte van het gebied maakt, o.a. door leegstand, een slordige indruk en is zeker geen visitekaartje. De Partij van de Arbeid is tegen de vestiging van een supermarkt in dit gebied. Op de eerste plaats omdat we in eerdere discussies deze mogelijkheid voor andere supermarkten al uitgesloten hebben. Daarmee zou het gemeentelijk beleid als volstrekt willekeurig bestempeld kunnen worden. Ten tweede geloven we niet in de versterkende werking van een dergelijke voorziening in relatie tot de overige belangrijke trekkers (doe-het-zelfmarkten, meubelzaken). De invulling van het gebied moet steeds in relatie bezien worden met het centrum van Venray. Niemand heeft belang bij een kwalitatieve achteruitgang van het kernwinkelgebied.

Woonvisie

Met de nieuwe woonvisie ligt er een goed fundament voor de doorontwikkeling van het volkshuisvestingsbeleid in Venray. Ontwikkelingen op het gebied van demografie maar zeker ook ambities ten aanzien van duurzaamheid vragen om deze actualisatie. Het bevorderen van de bouw van levensloopbestendige woningen en duurzame woningen (zie ambities) moet resulteren in een daadwerkelijke kwalitatieve verbetering van de woningvoorraad. Ook de doorontwikkeling van kleine woningen vraagt om meer daadkracht. De gemeente is daarbij sterk afhankelijk van ontwikkelende partijen. De actieve sturing kan plaatsvinden door plannen die het beste aansluiten op de nieuwe woonvisie te prioriteren. De Partij van de Arbeid ziet langzaam maar zeker ook de dorpen uitwaaieren aan de rand. We vragen het college stimuleringsmaatregelen te treffen om inbreiding te laten prevaleren boven uitbreiding.

Vraag: 

• Is het college bereid om stimuleringsmaatregelen te treffen om inbreiding  te laten prevaleren boven uitbreiding?

De krimp zal in Venray naar verwachting  pas rond  2027 inzetten. Vervolgens zal die geleidelijk aan  verlopen. Deze krimp heeft vooral betrekking op het aantal inwoners, en in mindere mate op het totale aantal huishoudens. Het aantal  eenpersoonshuishoudens zal daardoor toenemen. Daarnaast zullen er verschuivingen gaan optreden m.b.t. door de burgers gewenste   woonvormen. Voorbeelden hiervan zijn woonhofjes, patio woningen, Tiny Houses en andere (alternatieve) initiatieven. M.n. voor Tiny Houses was opvallend veel belangstelling! Het is goed om te lezen dat hieraan in de woonvisie de nodige aandacht is besteed.

Duurzaam wonen.

Resultaten m.b.t. duurzaamheid worden vooral verwacht binnen de sociale woningbouw. De norm voor 2030 zal daar wel worden gehaald.  Echter de woningvoorraad voor particulieren is een veelvoud van die van de sociale bouw. Wij zijn van mening dat  het belangrijk is  voorlichting te gegeven over de bestaande subsidieregelingen. Daarnaast moeten huiseigenaren worden geadviseerd over de meest wenselijk te nemen  maatregelen.

Blitterswijck. AZC

Gezien het voornemen van het COA om het AZC voortijdig (per november?) te sluiten vragen wij ons af of de gemeente actief deelneemt  aan de gesprekken over de gevolgen van dit voortijdig vertrek. De gemeente heeft immers aanzienlijke kosten gemaakt om de komst van het AZC te facilitering. Tevens zijn er toezichthouders ingezet, die mogelijk voor een deel betaald zijn door de gemeente. Vraag is in hoeveel de gemeente in deze heeft geïnvesteerd en of met het COA een verrekening van deze kosten gaat plaatsvinden. Immers in het contract met o.a. de eigenaren van de huisjes is niet voorzien in een voortijdig vertrek.

Vraag:

• Is de gemeente eigenlijk al officieel op de hoogte gesteld van het voortijdig  vertrek van het AZC?
• Hoeveel heeft de gemeente in het AZC geïnvesteerd?
• Vinden er al gesprekken plaats over een compensatie van de, door de gemeente Venray, gemaakte kosten door het COA?

Duurzaamheid, natuur en landschap, platteland

Op het gebied van milieu, klimaat,  duurzaamheid, natuur & landschap en platteland gaan de ontwikkelingen in Venray op dit moment snel. Zo is er een raadswerkgroep bezig met het ontwikkelen van een visie op de Intensieve Veehouderij. De bedoeling is, dat deze visie nog voor het einde van jaar in de raad komt. Daarnaast is er een werkgroep gestart met de implementatie van de Omgevingswet. Die Omgevingswet treedt weliswaar “pas” in 2019 in werking, maar het zal nog een hele krachttoer worden om 26 bestaande wetten in één Omgevingswet onder te brengen. Voor het einde  van het jaar moeten ook de POL-visies Landelijk Gebied en Energie aan de raad worden voorgelegd. En alsof dat nog niet genoeg is wordt er eind 2017 ook nog een nieuw Uitvoeringsprogramma Energie  2018-2021 opgesteld. Er komt dus op dit gebied het nodige op ons af in de komende maanden. Natuurlijk hebben alle genoemde onderwerpen met elkaar te maken en zijn er de nodige dwarsverbanden. Het zal nodig zijn dat ook de raad bij deze processen betrokken blijft. Dit met een “open mind” , zodat er niet bij voorbaat allerlei obstakels worden opgeworpen.

Bezoekerscentrum Duitse militaire begraafplaats Ysselsteyn

Bijna iedereen die de begraafplaats in Ysselsteyn bezoekt is onder de indruk van deze plek waar 32.000 Duitse soldaten hun laatste rustplaats hebben gevonden.  De begraafplaats is een plek van gedenken en vooral ook van bezinning geworden. De bezoekersaantallen zijn in de loop der jaren gestegen.  Het bij de begraafplaats horende informatiegebouw is veel te klein om geschikt te zijn voor de nieuwe taken. In het bidbook staan dan ook voldoende argumenten genoemd om een nieuw bezoekerscentrum te bouwen; het ontvangen van het stijgende aantal bezoekers; het bieden van een plek voor bezinning; bezoekers zingeving en context bieden; de mogelijkheden voor het huidige aanbod leidt niet tot herhalingsbezoeken; onvoldoende mogelijkheden om met andere partners samen te werken; bezoekers missen het educatieve aanbod; het is niet mogelijk om bezoekers en nabestaanden te bevragen.

Dit zijn allemaal goede argumenten om een nieuw bezoekerscentrum te realiseren. De Partij van de Arbeid kan daarom ook instemmen met de MUIP-aanvraag van      € 350.000,-. Het argument dat de begraafplaats een verrijking vormt van het toeristisch-recreatieve aanbod van de regio vinden wij overigens van ondergeschikt belang. Wat ons betreft is de Duitse militaire begraafplaats Ysselsteyn een plek van gedenken, bezinning en educatie. Voor ons is het zeker geen toeristische attractie.

Programma Besturen

Misschien is het dan wel een stokpaardje, maar met zo’n overzicht zie je toch in een oogopslag dat we in Venray gewend zijn om redelijk conservatief te begroten. Over een periode van 12 jaar is het gemiddelde positieve resultaat € 1,5 mln. per jaar.

Vraag:

• Moeten we er dan maar, om een reëel beeld te krijgen, bij het meerjaren- perspectief per jaar € 1,5 mln. bijtellen?

OZB

Gezien het resultaat van de jaarrekening 2016 (en van de voorgaande jaren) blijft het moeilijk aan de inwoners van Venray uit te leggen, waarom het college er ook dit jaar weer in blijft volharden om de OZB te verhogen met de macronorm en niet met de inflatiecorrectie. De enige reden daarvoor lijkt te zijn “omdat het nu eenmaal zo is afgesproken”. Vanaf 2019 kan het dan overigens dan weer wel!

Algemene reserve 

Wij maken ons ernstig zorgen over de ontwikkeling van het saldo van de Algemene Reserve. Op 01-01-2016 stond deze reserve nog op € 21,6 mln. Eind 2016 was deze reserve al gedaald naar € 15,6 mln.  En naar verwachting zal de stand van het saldo per 01-01-2018 ongeveer € 10.9 mln. zijn! Voor de toekomst geeft u in de voorjaarsnota aan dat het saldo van de Algemene reserve nog verder zal afnemen tot € 7,9 mln. in 2021. Oorzaak voor deze daling zijn een aantal substantiële onttrekkingen zoals; afwaardering Greenpark; aanpassingen in het parkeerbeleid; gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum; de afbouw Kunstencentrum Jerusalem. We zijn de laatste jaren duidelijk aan het potverteren! De vraag is of we niet te gemakkelijk een greep uit de “kas” doen. Het aandeel van de Algemene Reserve in de reservepositie van de gemeente wordt in de komende jaren alleen maar kleiner. Zowel de accountant PWC als ook de provincie hebben hier opmerkingen over gemaakt. Wij zijn van mening dat we de Algemene Reserve aan het uitputten zijn.

 Vraag:

• Deelt het college onze mening?

Buig-gelden                                                                                            

M.b.t. de BUIG-gelden wordt er in het lopende begrotingsjaar, op basis van het nieuwe objectieve verdeelmodel, rekening gehouden met een verwacht voordeel van € 2,5 mln. Het college verwacht echter wel dat er nog wijzigingen gaan komen in het verdeelmodel. Zeker omdat m.n. de grote steden van dit verdeelmodel financieel nadeel ondervinden. Vanaf 2018 houdt het college daarom rekening met een extra verhoging van de BUIG-gelden van € 1,25 mln.

Vraag:

• Bestaat de mogelijkheid dat alsnog de extra gelden voor het jaar 2017  verlaagd worden?
• Heeft het college overwogen om ook voor het jaar 2017 voorlopig van  de helft van het bedrag uit te gaan?

Projectleider I & A

Er wordt een MUIP-aanvraag gedaan voor de inhuur van een tijdelijke projectleider I & A. voor 2018. Dit omdat de capaciteit ontbreekt om alle projecten te kunnen oppakken. In de voorjaarsnota wordt zelfs aangegeven, dat m.b.t. de bezetting (versus ambitie) gemeente breed de ondergrens is bereikt. Vervolgens lezen we ook dat de organisatie de opdracht op zich heeft genomen om de dekking voor de projectleider binnen de organisatie te zoeken.

Vraag:

• Hoe valt dit met elkaar te rijmen?  Waar moet die dekking dan vandaan komen?

Tot slot   

Inmiddels is dit alweer de laatste voorjaarsnota in deze raadsperiode. De tijd gaat snel! Partijen zijn zich langzaam maar zeker aan het warmdraaien voor de verkiezingen van 21 maart 2018. De eerste lijsttrekkers zijn bekend, en de verkiezingsprogramma’s kunnen geschreven worden. Maar eerst moeten we natuurlijk deze periode goed afsluiten. Uiteraard gaan wij er van uit dat er in november een sluitende begroting wordt aangeboden!